آنچه در مورد برنامه های غیر متمرکز (Dapp ها) باید بدانید

اکثر اپلیکیشن هایی که تاکنون در گوشی هوشمند خود استفاده کرده اید جزو برنامه های متمرکز هستند. برنامه های غیرمتمرکز (Dapp ها) نیز خدماتی مشابه برنامه‌های متمرکز ارائه می‌دهند با این تفاوت که نیاز به فضای ابری و یک سرور مشخص ندارند. برنامه های غیر متمرکز مانند ارزهای دیجیتال، ICO ها و NFT‌ ها از فناوری بلاک چین بهره می‌گیرند. آنها با استفاده از این فناوری، مزایای امنیتی و حریم خصوصی منحصر به فردی را ارائه می دهند. برای درک بهتر Dapp ها باید ابتدا با شیوه عملکرد برنامه های متمرکز و معمولی آشنا شوید.

برنامه های متمرکز چگونه کار می کنند؟ 

اکثر برنامه‌های آنلاین و مدرنی که هر روز استفاده می‌کنید، مانند فیس‌بوک، توییتر یا Google Docs، همگی ساختار اولیه یکسانی دارند. این برنامه ها همگی متمرکز هستند و دو فضای کاربری عمده دارند. فضایی که برای استفاده در سمت کاربران طراحی شده است و فضایی دیگر که به یک سرور مرکزی در جایی دیگر اختصاص داده شده است. در برنامه های متمرکز، آنالیز داده ها بسته به نوع داده ها هم می‌تواند بر روی دستگاه های محلی کاربران و هم در سرور اصلی انجام شود. در هر صورت، برنامه های متمرکز اطلاعات و فعالیت‌های شما را با یک سیستم مرکزی همگام‌سازی می‌کنند. هر کاری که انجام می‌دهید برای هر کسی که آن سیستم مرکزی را اجرا می‌کند قابل مشاهده است. این وضعیت، حریم خصوصی کاربران را در برابر صاحبان برنامه های متمرکز، ناامن می کند. آنها تمام اطلاعات شما را می بینند. رمزگذاریِ انتها به انتها (end-to-end) یکی از راه‌ حل‌های رایج برای محافظت از اطلاعات خصوصی در برابر ارائه دهنده پلت فرم‌های متمرکز است.

برنامه های غیرمتمرکز به فضای ابری و سرور واحد نیاز ندارند

برنامه های غیر متمرکز چگونه کار می‌کنند؟ 

محیط کاربری یا فضای کدنویسی شده سمت کاربر در برنامه های غیر متمرکز نیز بسیار شبیه برنامه های متمرکز است. منتها در سمت سرور تفاوت های عمده ای بین این دو نوع از اپلیکیشن ها وجود دارد. در مورد برنامه های غیر متمرکز نیز همیشه رایانه‌هایی وجود دارند که همان کار سرورهای سنتی را انجام می‌دهند. اما همه این رایانه‌ها متعلق به یک شخص یا شرکت واحد نیستند. در اینگونه برنامه ها داده هایی که باید پردازش شوند بین رایانه های مختلف توزیع می شوند. هنگامی که از اصطلاح «Dapp ها» استفاده می شود، منظور برنامه هایی است که برای کار به قدرت محاسباتی بلاکچین متکی هستند. بسیاری از Dapp ها در بلاکچین اتریوم فعالیت می کنند. اتریوم مانند بیتکوین، یک ارز دیجیتال است اما برای انجام کارهای بیشتر طراحی شده است. بلاکچین اتریوم می‌تواند دستورالعمل‌های پیچیده‌ و مرتبط با قراردادهای هوشمند و Dapp ها را اجرا کند. 

یک برنامه برای اینکه یک Dapp واقعی باشد باید شامل سه اصل زیر باشد: 

1- Dapp ها باید با یک توکن دیجیتال ایمن شود.

2- داده های Dapp ها و سوابق داده های آنها باید عمومی باشند.

3- Dapp ها باید منبع باز باشند و تحت کنترل یک فرد یا گروه واحد نباشند.

هر توسعه دهندۀ برنامه‌های غیرمتمرکز می‌تواند از هر سه اصل فوق الذکر پیروی کند یا تنها یک یا دو مورد از این اصول را رعایت کند. بنابراین اگر تصمیم به توسعه یک Dapp دارید، این شما هستید که تصمیم می‌گیرید که آیا رعایت این اصول برای شما مهم است یا خیر.

بیشتر بخوانید: منظور از فناوری بلاکچین عمومی چیست؟

بسیاری از Dapp های معروف به بلاکچین اتریوم وابسته هستند

مزایای برنامه های غیر متمرکز چیست؟

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چرا Dapp ها از ابتدا اختراع شدند؟. جواب به نگرانی در مورد کنترل شرکت های بزرگ فناوری بر روی داده های ما و آسیب پذیری سیستم های متمرکز بر میگردد. وقتی داده‌های شما در یک سرور سنتی هستند، به این معنی است که هر اتفاقی برای سرور بیفتد داده های شما را نیز متاثر خواهد کرد. هنگامی که یک مرکز داده هک می شود، تمام اطلاعات کاربران در خطر قرار می گیرند. اگر دولتی تصمیم بگیرد یک سرویس را سانسور کند نیز احتمال دسترسی به اطلاعات کاربران وجود دارد. برنامه های غیر متمرکز، وعده کاهش یا حذف همه این مشکلات را می دهند. از آنجا که Dapp ها سرور ندارند، خدماتشان را نمی توان متوقف کرد یا خراب کرد. 
اگر Dapp ها منبع باز باشند، راهی برای مخفی کردن کدهای آنها وجود ندارد. از آنجایی که اغلب Dapp ها با بلاک چین اتریوم در تعامل هستند، انجام تراکنش‌های کریپتوکارنسی درون آنها تسهیل می‌شود. همچنین امکان پرداخت پول برای خدمات مختلف در این برنامه ها فراهم می شود. البته برخی از مخالفان برنامه های غیر متمرکز می گویند که اتریوم نیز مانند بیتکوین نمی‌تواند کاملا کاربران خود را ناشناس کند. زیرا در اتریوم نیز همچنان راه هایی برای گره زدن کیف پول های کریپتو به هویت مالک آنها وجود دارد.

معایب برنامه های غیر متمرکز کدامند؟ 

به چند دلیل، برخی از افراد عقیده دارند که ممکن است برنامه های غیر متمرکز هرگز به موفقیت واقعی دست پیدا نکنند. اپلیکیشن های سنتی توسط یک مدل کسب‌وکار مستحکم هدایت می‌شوند. شرکت‌هایی که این برنامه‌ها را ارائه می‌دهند، آنها را به صورت هدفمند و با تأکید بر کاربرپسند بودن توسعه می‌دهند.
برنامه های غیر متمرکز دارای مزایا و معایب هستند
Dapp ها معمولا به صورت گروهی و توسط جامعه کاربران، توسعه می یابند. بسیاری از Dapp ها فاقد منابع تجاری قوی و مشابه با برنامه های سازمانیِ سنتی هستند. علاوه بر این، اگر یک Dapp کاربران زیادی برای حفظ خود نداشته باشد کاربر پسندی آن ممکن است با افت، روبرو شود. بنابراین برنامه های غیر متمرکز به تعداد زیادی کاربر نیاز دارند تا به خوبی کار کنند. اما در ابتدا این تعداد کاربر را ندارند پس نمی توانند خوب کار کنند. تا زمانی هم که خوب کار نکنند کسی از آنها استفاده نخواهد کرد. بنابراین اغلب برنامه های غیر متمرکز، در ابتدای کار گرفتار یک چرخه معیوب خواهند شد که مانع از موفقیت آنها می‌شود. مشکل دیگری که Dapp ها دارند ماهیت عمومی آنهاست. کد منبع باز و اصل کلیِ شفافیت، به هکرها فرصت سوء استفاده از آسیب‌پذیری‌هایی این گونه برنامه ها را می دهد.

چه کسی هزینه Dapp ها را پرداخت می کند؟

هنگامی که از سرویسی مانند Google Docs یا Microsoft 365 استفاده می‌کنید، هزینه ارائه خدمات از طریق تبلیغات یا هزینه اشتراک مستقیم پرداخت می‌شود. هنگام استفاده از برنامه های غیر متمرکز نیز هزینه هایی وجود دارد که کاربران باید پرداخت کنند. در شبکه اتریوم، این هزینه‌ها به صورت کارمزد «گس» پرداخت می شوند. هزینه گس، بسته به تقاضای آنی برای تأیید تراکنش‌ها می‌تواند متفاوت باشد. در بیشتر موارد، شما اتریوم را می‌خرید و سپس از آن برای پرداخت های درونِ Dapp ها بهره می‌گیرید.

برنامه های غیر متمرکز